I Klju? za identifikaciju Cryptocoryne vrste (prim.aut.: deo sadržaja je na engleskom jeziku, pa ako ima raspoloženih za prevod, kontaktirati administraciju, da se ubaci prevedeni tekst uz originalni)
Za odredjivanje vrste biljaka Cryptocoryne roda potrebno je da se ima uvid u cvet biljke i bez toga je besmisleno da se upuštamo u odredjivanje vrste. Listovi odnosno izgled biljke nam ne pružaju dovoljno pokazatelja za uspešan rad u odredjivanju vrste biljka roda Cryptocoryne.
Brojevi u zagradama referišu ka alternativnom izboru ili drugom delu izraza datog kljuca.
__________________________________________________________________________________________
Key to Cryptocoryne Species:
1 (4) Tube absent, inflorescence opening through a vertical
suture ...........................................................2
2 (3) Leaf blades oblong, lanceolate or ribbon-like ......... C. spiralis
3 Leaf blades cordate or ovate .........................C. ferruginea
4 Tube present, opening through a horizontal throat ................5
5 (6) Limb of inflorescence on the margins fringed ........... C. ciliata
6 Limb not fringed ................................................7
7 (20) Leaf blades oblong, lanceolate, 8 to 20 times or even
more times longer than wide .....................................8
8 (17) Limb in the basal part at most half as wide as the tube .........9
9 (12) Leaf blades entire or undulate only on the margins; if
bullose, then always narrower than 1 cm ........................10
10 (11) Limb trimmed with red dots and lines ............ C. retrospiralis
11 Limb uniformly colored red or yellow-green .........C. tonkinensis
12 Leaf blades bullose ............................................13
13 (16) On the blade only, one row of blisters on both sides .......... 14
14 (15) Blades ribbon-like, margins alveolate and densely
undulate ...........................................C. tonkinensis
15 Blades oblong, lanceolate, in the center alveolate, mar
gins nearly entire ....................................C. balansac
16 On the leaf blade both sides 2 to 3 rows
of blisters ..........................................C. usteriana
17 Limb distinctly dilated, 3 times wider than the tube .......... 18
18 (19) Emersed leaves red, limb with distinct caudicle .......C. costala
19 Emersed leaves green, limb without caudicle, horizontally
twisted .............................................C. korthausac
20 Blades widely elliptical to cordate, maximum 2 to 4 times
longer than wide, limb not spirally twisted ....................21
21 (26) Limb extended into a caudicle longer, or as long, as all the
other parts of the inflorescence together ......................22
22 (23) Limb white or yellow ...............................C. thweitesii
23 Limb red .......................................................24
24 (25) Throat with collar, tube longer than kettle .........C. johorensis
25 Throat without collar, tube shorter than
kettle .........................................C. pontederifolia
26 Limb without caudicle or the caudicle reaches maximum
the half of the inflorescence length ...........................27
27 (30) Blades leather-like, thick, green on both sides, 1.5 to
twice as long as wide ..........................................28
28 (29) Limb at the base yellow, red spotted, with long
caudicle ............................................... C. lingua
29 Limb at the base uniformly colored, with a very short
caudicle ............................................C. versteegii
30 Blades membranous, lower leaf surface often brown or
red, if on both sides green, then lanceolate, 3 times or
more longer than wide ..........................................31
31 (32) Tube distinctly shorter than the kettle .............C. auriculath
32 Tube at least as long as the kettle ............................33
33 (38) Blades maximum 8 to 14 mm wide .................................34
34 (35) Limb short caudicle, throat yellow ....................C. nevillii
35 Limb triangular, throat not yellow .............................36
36 (37) Throat above nearly black, below colorless, limb bright
purple ..................................................C. parva
37 Throat purple, limb pale, olive-red, dull ...............C. lucens
38 Blades wider than 16 mm ........................................39
39 (48) Blades lanceolate, 3.5 to 5 times longer than wide, limbs
never bright red ...............................................40
40 (43) Limb immediately after opening, twisted above the
throat, so that the tube opens only through a larger or
smaller fissure ................................................41
41 (42) Throat forms an elliptical fissure, inside green-yellow or
olive-yellow .........................................C. axelrodii
42 Throat forms a very narrow fissure, inside red-brown ....C. wendtii
43 Limb ligulate, the throat fully open ...........................44
44 (45) Limb light yellow .......................................C. walkeri
45 Limb not yellow .................................................46
46 (47) Limb yellow-brown, the base dentate ...................C. becketii
47 Limb inside green, along the whole length dentate .......C. petchii
48 Blades cordate or broadly elliptical, 1.5 to 2 to 2.5 times
longer than wide ................................................49
49 (50) Throat in the terminal part of the tube red or violet
spotted ................................................C. gracilis
50 Throat without spots ............................................51
51 (52) Blades covered with crystalline cells ...................C. affinis
52 Blades without crystalline cells ................................53
53 (64) Throat with collar ..............................................54
54 (57) Limb as long as the kettle and tube together, bent down
wards .........................................................55
55 (56) Limb purple-red, petioles 2 to 3 times longer than blades,
leaves 15 to 25 cm long ..............................C. zetvaldae
56 Limb yellow, brown spotted, plants only 5 to 10 cm high
.........................................................C. minima
57 Limb shorter than tube and kettle together ......................58
58 (61) Blades cordate, not blistered ...................................59
59 (60) Limb and throat purple ..............................C. griffithii
60 Limb yellow, throat red ................................C. schulzei
61 Leaf blades elliptical .........................................62
62 (63) Blades smooth, only on the margins dentate ................ C. nuri
63 Blades blistered ........................................C. bullosa
64 Throat without collar ...........................................65
65 (74) Throat funnel-shaped ............................................66
66 (73) Limb or only the throat yellow .................................67
67 (68) Limb large, more than 5 cm long ............................C. evac
68 Limb 2.5 to 4 cm long............................................69
69 (70) Limb uniformly colored yellow .........................C. siamensis
70 Limb not uniformly colored ......................................71
71 (72) Limb yellow, at the tip with small red warty dots ........C. zonala
72 The surface of limb yellow, scattered with brown or pink
areas .................................................C. didericti
73 Limb and throat not bright yellow, usually purple, rarely
dull brown-yellow .......................................C. cordata
74 Throat not funnel-shaped ........................................75
75 (76) Blades smooth, limb vermilion red ........................C. hejnyi
76 Blades blistered, limb orange-brown ....................C. zukalii
__________________________________________________________________________________________
(prim.aut. Primena ovog klju?a bi?e pokazana u slede?em delu na primeru Cryptocoryne beckettii, uz prethodni opis same biljke i njenog uzgajanja)
II Cryptocoryne beckettii opis
Biljka koja nam dolazi iz Šri Lanke. Vrlo je zahvalna za gajenje i izgleda lepo u akvarijumu. Podnosi i tvrdju vodu pa ta ?injenica nam jos više olaksava posao.
Ina?e kao i ostale Cryptocoryne vrste lako se pomeša sa drugim vrstama pa je za pozitivnu identifikaciju potrebno da joj se dozvoli da se potpuno razvije i onda je sve puno lakše.
Poznata je i triploid forma koju mi možemo da vidimo pod nazivom Cryptocoryne beckettii "petchii".
Evo kako izgleda biljka. Može odmah da se vidi da po svom obliku vrlo lako može da se pomeša sa mnogim drugim vrstama iz ovoga roda.
Boja i oblik lista varira u zavisnosti od uslova u kojima je biljka. ?ak šta više i listovi na samoj biljci se razlikuju. Ovde može da se vidi poledjina lista a isto tako da pojedini listovi (mladji?) imaju ravnu ivicu.
Za pozitivnu identifikaciju je važna i proporcija lista kao i dužina drške. Za to treba da se odabere jedan potpuno razvijeni list.
Jedan neizostavan karakter koji je potreban u svemu ovome je i cvet biljke.
Ovde treba da se napomene da je važno i kako izgleda pupoljak odnosno cvet pre otvaranja jer je i to jedna od smernica u identifikaciji.
Kod cveta je važna proporcija delova cveta kao i pristunost tube. Ovaj detalj je u osvnovi i polazna ta?ka u odredjivanju same vrste cryptocoryne biljaka.
Za potpunu identifikaciju potrebno je da se otvori i sam cvet i da se vidi kako izgledaju tu?ak i prašnici. Ipak sve ovo mi ne treba da radimo i dovoljno je da se zadržimo negde oko ovog dela.
Jedna vrlo izražena karakteristika Beckettii je izgled ogrlice na cvetu i ako baš nismo preterano revnosni onda ovaj pokazatelj moze da bude sasvim dovoljan.
__________________________________________________________________________________________
Ova biljka na slikama raste u hydroponic sistemu (prim.aut.: pogledati ?lanak Uzgoj biljaka u hydroponic sistemu http://www.aqua-art.org/readarticle.php?article_id=13 ) i lepo se razvija. Tu ima gomila mladih izdanaka i skoro je spremna za rasadjivanje.
?ak moze i da pokaže tendenciju cvetanja ali ba? da procveta nije realno da se o?ekuje mada je zabeleženo. Za taj potpuni razvoj cveta cvet mora da je napolje, van vode gde insekti potpomognu oplodnju. Tu?ak i prašnjaci su skroz dole u tom zadebljanju koje se može videti na zadnjoj slici. Insekti udju u tu tubu i tu ima jedna mala zamka koja im ne dozvoljava da baš tako brzo napuste unutrašnjost cveta. Ipak oni na kraju pronadju svoj put napolje ali su u medjuvremenu obavili posao.
Ako je cilj biljka procveta onda je treba postaviti u plitku vodu. U prorodnim uslovima ta tuba izadje van vode. Ina?e može se posaditi i u saksiji kao i svako drugo sve?e i sve ce da bude ok. Naravno da treba da bude topla prostorija jer ova biljka slabo podnosi hladno?u pogotovo kada dodje zima.
Idealno bi bilo kada bi se stavila u akvarijum sa malo vode tako da je biljka i u vodi i van. Tu se stavi i greja? a akvarijum poklopi sa staklom. Tu bi bilo dosta vlage, temperatura kako treba i biljka bi napredovala super.
__________________________________________________________________________________________
III Cryptocoryne beckettii identifikacija
Kada smo ve? kod ove teme oko odredjivanja vrsta Cryptocoryne roda evo da iskoristim ove postavljne slike i da probam da primenim klju? koji je dat za njih
Da ne ponavljam sada ceo klju? uze?u delove koji se odnose na ovu biljku.
4 Tube present, opening through a horizontal throat ................5
Polazak je od cveta i kao što može da se vidi na slici tuba cveta je prisutna a otvor cveta je putem horizontalnog grla. Pošto je uslov zadovoljen prelazimo na stavku 5.
Pošto nam stavka 5 daje alternativu 6 jer Limb, onaj produžetak na vrhu cveta nema resice odnosno nije krzav.
6 Limb not fringed ................................................7
Pošto je to naš slu?aj mi prelazimo na sedmu stavku:
7 (20) Leaf blades oblong, lanceolate, 8 to 20 times or even
more times longer than wide .....................................8
Ovde ulazi u igru proporcija lista ali bez drške lista. List biljke je izdužen, špicastog kraja (lanceolate) a duzina mu je od 8 do 20 puta ili više duža od širine lista. Ako pogledamo sliku gde se vidi list biljke i santimetar vidi se da je list širine oko 2 cm a dužine oko 10. Pošto ovaj uslov ne zadovoljava mi prelazimo na stavku 20 koja je alternativna.
20 Blades widely elliptical to cordate, maximum 2 to 4 times
longer than wide, limb not spirally twisted ....................21
List je široko elipti?an do srcastog oblika, maksimum 2 do 4 buta duži nego širi. Limb nije spiralni.
I u ovome slu?aju se koristi izgled cveta i lista.
Ovaj uslov zadovoljava naš slu?aj i prelazimo na stav 21.
21 (26) Limb extended into a caudicle longer, or as long, as all the
other parts of the inflorescence together ......................22
Ovde je vrlo interesantno da se obrati pažnja na izgled cveta odnosno limb-a. Naš slu?aj je jasan jer onaj izraštaj na vrhu dostiže maksimakno do polovone dužine cveta pa nas to odvodi na alternativu 26. Da je u pitanju C. pontederifolia mi bi presli na stav 22 klju?a.
26 Limb without caudicle or the caudicle reaches maximum
the half of the inflorescence length ...........................27
Ovaj deo je objašnjen gore i mi idemo na 27 stavku.
27 (30) Blades leather-like, thick, green on both sides, 1.5 to
twice as long as wide ..........................................28
Ovde se vidi da to nije naš slu?aj jer su ovde listovi sasvim druge proporcije i izgleda pa nas to vodi na stav 30.
30 Blades membranous, lower leaf surface often brown or
red, if on both sides green, then lanceolate, 3 times or
more longer than wide ..........................................31
I ovde se izgled lista uklapa u klju? jer je proporcija lista takva a i boja pa idemo na 31. stavku.
Stavka 31 nam daje alternativu koja je 32
32 Tube at least as long as the kettle ............................33
Pošto je tuba duža od proširenja gde su prašnici i tu?ak (kettle) onda idemo na stav 33.
33 (38 ) Blades maximum 8 to 14 mm wide .................................34
Naš slu?aj je druga?iji jer se jasno vidi da je list više od 14 mm pa idemo na alternativu 38.
38 Blades wider than 16 mm ........................................39
Jeste pa je uslov zadovoljen a to nas vodi na stav 39.
39 (48 ) Blades lanceolate, 3.5 to 5 times longer than wide, limbs
never bright red ...............................................40
I ovde je uslov zadovoljen. Ivice listova su nazubljeni, proporcija je u redu a limb nikada nije jarko crvene boje. To nas navodi na 40. stavku.
40 (43) Limb immediately after opening, twisted above the
throat, so that the tube opens only through a larger or
smaller fissure ................................................41
Ovaj uslov nije zadovoljen jer limb nije spiralni a cvet je otvoren. To nas vodi na alternativu 43.
43 Limb ligulate, the throat fully open ...........................44
I ovaj uslov je zadovoljen pa prelazimo na stav 44.
Stav 44 nam daje alternativu 45
45 Limb not yellow .................................................46
Ovaj uslov je ispunjen i došli smo do vrste.
46 (47) Limb yellow-brown, the base dentate ...................C. becketii
Ovde je interesantno pogledati i slede?u stavku odnosno alternativu:
47 Limb inside green, along the whole length dentate .......C. petchii
Vizuelna razlika je u boji limb-a i nazubljenost po celoj dužini za razliku od C. becketii.
__________________________________________________________________________________________
Materijal (slike i tekst) za ?lanak preuzet sa www.beke.co.nz .
Akvarijum Centar
